Fort 4 is een van de zeven overblijvende Brialmontforten die in 1860-1864 zijn gebouwd. De stad Mortsel is eigenaar en heeft sinds 2000 geïnvesteerd in het ontsluiten van het fort en het verbeteren van de relatie met de stadskern, om de kwalitatieve groene ruimte uit te breiden en om de historische gebouwen op te waarderen en dichter bij de stadskern te brengen.
Hoewel Fort 4 al een bruisende plek was, konden de toegankelijkheid en de doorwaadbaarheid op sommige plaatsen beter. Ook de rand tussen het fort en de omgeving was niet duidelijk gedefinieerd en er waren weinig visuele relaties tussen beide. Een belangrijke uitdaging was het zoeken naar de juiste balans tussen de recreatieve functie en de rust die uitgaat van het fort en het beschermde milieu voor onder andere de vleermuizen. Om dat evenwicht te verbeteren was een goede relatie tussen bebouwing, buitenruimte, parkeren en groen belangrijk.
Het ontwerp van de Fortstraat is geïnspireerd op het oorspronkelijke militaire plan. De strakke lijnen en de suggestie van de voormalige fortvijver door de wadi’s refereren hiernaar. Pleinvormige ruimtes markeren de verschillende toegangen naar het fort en zorgen voor een uitnodigend karakter. Een breed wandel- en fietspad accentueert de overgang van het buitenglacis naar de fortgracht.
In het plan is een duurzaamheidsambitie geïntegreerd door het hemelwater voor 100% af te koppelen. Het fort werd vroeger omsloten door een aaneengesloten gracht die momenteel over twee lengtes gedempt is. De gedempte gracht vormt een zichtbare laagte in het maaiveld en werd ingericht als een wadi waarop het overtollige water vanaf de Fortstraat en Lodewijk Dosfellei wordt afgekoppeld, geborgen en gezuiverd. Voor het project werd een “Fortband” ontwikkeld die het hemelwater doorsluist naar de wadi zonder dat het lineair element onderbroken wordt en zonder gebruik te maken van kolken. Bij overtollige regen storten de wadi’s over in het ondergrondse RWA-riool, dat vervolgens overstort naar de Fortvijver. Er werd maximaal ingezet op ontharden.
Atelier Ruimtelijk Advies stond in voor de technische uitwerking van het ontwerp, de hydraulische berekening, de opmaak van het uitvoeringsdossier en de werfopvolging.
